Հայոոց լեզու հաշվետվություն 24.05.2023

Երրորդ ուսումնական շրջանի ամփոփում

Հայոց լեզու 9-րդ դասարանային 23.06.2023

Երեկոյթը իր ամենէն ցնծայոյզ վայրկեանին մէջն էր։ Շատ մը աղուոր կիներ, շատ մը շնորհալից աղջիկներ, այնքան ալ երիտասարդ մարդիկ ու պատանիներ․ լուռ ըղձանքներով ծանրացած մթնոլորտ մը, որուն մէջ՝ տանտիկինը իր հասակին ու արդուզարդին շքեղութեամբը ամենէն զմայլելին կը հանդիսանայ։

Քովես՝ պզտիկ ձայն մը․ ասանկ երեկոյթներու սովորական չարախոսութիւնները, որոնց ամենէն թունաւորները տանտիրուհւոյն դեմ կ՚արձակուէին։

— Տեսէք, իր սիրած երիտասարդէն վայրկեան մը չի բաժնուիր․ մարդ չի սեպեր աս կնիկը։Երիտասարդը՝ տժգոյն ու նիհար մէկն էր, զոր կիները իրարու ձեռքէ կը խլէին։ Իր վրդոված կեանքին կը պարտէր այս ձգողութիւնը։ Ուրոյնութիւն մը ունէր անիկա, եւ իրեն յատուկ դրոշմ մը կար իրեն պատկանող ամէն բանի մէջ։ Արհամարհոտ[ 100 ]

պզտիկ ժպիտ մը նուրբ ու սեւ պեխերուն ծայրը. կոպերը կտրած աչքեր, որոնք իր գիշերամոլ մարդու յոգնութիւնները կը պատմէին․ վէս խրոխտութիւն մը, որ վաղաթարշամ երիտասարդութեանը վրայ ծաւալած ծանրութեան պէս բանի կը նմանէր, կարծես ուսումներու եւ հսկումներու մէջ խորասուզուող մարդու ծանրութիւնը։

Մտքի ու ճաշակի տէր մէկն էր։ Իրաւագիտութիւն սորվելու համար Եւրոպա կեցած տարիներէն՝ միջակ վկայականով մը, բայց նրբացած իմացակնութեամբը վերադարձած էր հոս։ Համալսարանին սրահներէն աւելի՝ գեղեցիկ կիներու քով, միանգամայն՝ տաղանդաւոր մարդոց եւ լաւագոյն ընկերութեանց մէջ մտած ու ապրած էր, մսխելով, փճացնելով ունեցածը եւ չունեցածը։ Հոս ոչ փաստաբան եղեր էր եւ ոչ դատաւոր․ անկեղծութեամբ, քաջութեամբ խոստովանած էր իր ապիկարութիւնը։

Ամէն ինչ չափաւոր, գրեթէ մեղմ էր իր վրայ, իր ձայնը, իր շարժումները․ բայց ատոր խորը կը տեսնայիր անձնավստահ մարդու, կամ՝ աւելի ճիշդը ըսելու համար՝ իր գերազանցութիւնը գիտցող մարդու մը անխռով հանդարտութիւնը։

Աղջիկներու ետեւեն չէր վազեր․ երեխաներ անոնք՝ իր փորձ, գրեթէ հայրական աչքին։ Զիջում մը, ստորնացում մը պիտի ըլլար իրեն համար խռովել կոյսի մը մաքուր հոգին․ այս կենցաղասէր մարդուն մէջ՝ ահա այս կերպ իր կեանքին հակասող ազնուութիւններ ալ կային։ Իր ասպետական, կռիւով, հարձակումով բերդ առնող մարդու համբաւին եւ սովորութեանցը հակառակ էր տեսլական սիրոյ մը հեռանկարովը աղջկան մը սրտէն ներս սպրդիլ․ այս Ոդիսեւսի միջոցները իրեն չէին պատշաճեր։Զրուցուածին նայելով՝ տարիէ մը ի վեր տիկին ….-ի մտերիմն էր, ու ամէնքը, իրենց բոլոր չարախօսութեանց մէջ անգամ, այս երկուքին միջեւ ճշմարիտ ներդաշնակութիւն մը գտեր էին որ երկուքին ալ սովորական էակներ չըլլալէն առաջ կուգար անշուշտ։

Անծանոթ բառեր

Երեկոյթ-երեկոյին

Հայոց լեզու տնային 22.05.2023

Տնային/ լրացուցիչ աշխատանք

Մայիս ամսվա հաշվետվություն

Տեղադրե՛ք համապատասխան հղումները․

  • Բակունցի ,,Մթնաձոր,, պատմվածքի առաջադրանքները,
  • Բակունցի ,,Սպիտակ ձին,, պատմվածքի առաջադրանքները,
  • Զոհրապի ,,Երջանիկ մահը,, նովելի առաջադրանքները,
  • Ստեղծագործական աշխատանքների հղումները, 

    https://hmalkonian.wordpress.com/2023/05/07/%d5%b0%d5%a1%d5%b5%d5%b8%d6%81-%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-%d5%bf%d5%b6%d5%a1%d5%b5%d5%ab%d5%b6-%d5%b6%d5%a1%d5%ad%d5%a1%d5%a3%d5%ab%d5%ae-07-21-05-2023/

    https://hmalkonian.wordpress.com/2023/04/18/%d5%b0%d5%a1%d5%b5%d5%b8%d6%81-%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-%d5%bf%d5%b6%d5%a1%d5%b5%d5%ab%d5%b6-%d5%bd%d5%bf%d5%a5%d5%b2%d5%ae%d5%a1%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82/
  • Անհատական նախագծով աշխատանքներ,

    https://hmalkonian.wordpress.com/2023/05/07/%d5%b0%d5%a1%d5%b5%d5%b8%d6%81-%d5%ac%d5%a5%d5%a6%d5%b8%d6%82-%d5%bf%d5%b6%d5%a1%d5%b5%d5%ab%d5%b6-%d5%b6%d5%a1%d5%ad%d5%a1%d5%a3%d5%ab%d5%ae-07-21-05-2023/
  • Այլ։

    Թարգմանություն

  • Թարգմանություն – ընտրել նյութերից մեկը , թարգմանել  ռուսերեն նյութեր, 
  • Ստեղծագործական աշխատանք
  • Այս աշխարհը հիասքանչ է
  • Այս աշխարհը ահագին զարմացնում է իր շքեղություներով, գեղեցկությամբ: Աշխարհը հիասքանչ է տեսավարներով, վառ գույներով և բնություներով։ Ամեն տեղ տարբեր հիասքանչություներով։ Ջրվեժներ, գետեր, ծովեր և կղզիներով։ Ես կուզենաի կղզիում հայտնվել և մենակով հանգստանալ այս բույսավոր բնությանը։
  • Ռուսերեն թարգմանություն
  • Миф о пяти священных горах
  • Вдруг однажды горы и леса охватил огромный жестокий пожар, оды, хлынувшие из-под земли, затопили сушу, и земля превратилась сплошной океан, волны которого достигали неба. Люди не могли спастись от настигавшей их оды, а им ещё угрожала гибель от различных хищных животных и птиц. Это был настоящий ад.
  • Нюй-ва, идя, как страдают её дети, очень опечалилась. Не зная, как наказать злого зачинщика, которому не суждено было умереть, она принялась за тяжёлый труд, чтобы починить небо. Работа ей предстояла большая и трудная. Но это нужно было для счастья людей, и Нюй-ва, горячо любившая своих детей, нисколько не испугалась трудностей, и смело одна взялась за дело.
  • Прежде сего она собрала множество камней пяти различных цветов, расплавила их на огне жидкую массу и ею заделала отверстия небе. Посмотришь внимательно — роде бы есть некоторая разница в расцветке неба, однако издали оно кажется таким же, как и раньше.
  • Хотя Нюй-ва и хорошо починила небосвод, но не смогла сделать его таким, как прежде. Рассказывают, что северо-западная часть небосвода немного перекосилась, поэтому солнце, луна и звёзды стали своём движении клониться сторону этой части неба и заходить на западе. На юго-востоке земли образовалась глубокая падина, поэтому оды всех рек устремились её сторону, и там сосредоточены моря и океаны.
  • Жил в море огромный краб тысячу ли. Воды всех рек, морей, океанов и даже небесной реки текут неё и поддерживают постоянный уровень оды, не повышая и не понижая его.
  • В Гуйсюй, было пять священных гор: Дайюй, Юаньцзяо, Фанху, Инчжоу, Пэнлай. Высота и окружность каждой из этих гор равнялась тридцати тысячам ли, расстояние между ними составляло семьдесят тысяч ли, на вершинах гор были ровные пространства девять тысяч ли, на них высились золотые дворцы с лестницами из белого нефрита. В этих дворцах жили бессмертные.
  • И птицы и звери там были белого цвета, повсюду росли нефритовые и жемчужные деревья. После цветения на деревьях появлялись нефритовые и жемчужные плоды, которые были хороши на кус и тем, кто их ел, приносили бессмертие. Бессмертные, по-видимому, одевались белые одежды, на спине у них росли маленькие крылья. Маленьких бессмертных часто можно было видеть свободно летящими голубой лазури неба над морем подобно птицам. Они летали от горы к горе, разыскивая своих родственников и друзей. Их жизнь была веселой и счастливой.
  • И лишь одно обстоятельство омрачало её. Дело том, что эти пять священных гор плавали море, не имея под собой твердой опоры. В спокойную погоду это не имело большого значения, а когда поднимались волны, то горы перемещались неопределённых направлениях, и для бессмертных, перелетавших с горы на гору, это создавало много неудобств: они думали быстро долететь куда-то, а путь их неожиданно удлинялся; направляясь какое-либо место, они друг обнаруживали, что оно исчезло, и его приходилось искать. Это задавало работу голове и отнимало много сил. Все жители страдали и конце концов, посовещавшись, отправили нескольких посланцев с жалобой к Тянь-ди — небесному правителю. Тянь-ди приказал духу Северного моря Юй-цяну немедленно придумать, как помочь им. Когда же Юй-цян являлся образе бога моря, он был сравнительно добрым и подобно «сухопутным рыбам» имел тело рыбы, руки, ноги и оседал на двух драконах. Почему же у него было тело рыбы? Дело том, что первоначально он был рыбой большом Северном море и звали её Гунь, что значит «рыба кит». Кит был огромен, нельзя даже сказать, о сколько тысяч ли. Он мог друг закачаться я превратиться птицу пэн, огромного злого феникса. Он был так велик, что одна спина его простиралась неизвестно на сколько тысяч ли. Разгневавшись, он улетал, и два его чёрных крыла затмевали небо наподобие туч, простиравшихся до горизонта. Каждый год зимой, когда течения морях меняют своё направление, он из Северного моря отправлялся Южное, из рыбы превращался птицу, из бога моря — бога ветра. И когда поднимался ревущий и стонущий, леденящий и пронизывающий до костей северный ветер, это значило, что дунул превратившийся огромную птицу Юй-цян, бог моря. Когда он превращался птицу и вылетал из Северного моря, то одним взмахом крыльев вздымал огромные, доходившие до неба морские волны высотою три тысячи ли. Подгоняя их ураганным ветром, он вбирался прямо на облако девяносто тысяч ли. Полгода летело это облако на юг, и, лишь достигнув Южного моря, Юй-цян опускался, чтобы немного передохнуть. Вот этому-то духу моря и духу ветра небесный владыка и приказал найти подходящее место для бессмертных с пяти священных гор.
  • Лунбо, страна великанов, находилась за десятки тысяч ли к северу от гор Куньлунь. Люди этой страны, по-видимому, происходили от драконов, поэтому-то их и называли «лунбо» — родственники драконов. Говорят, что среди них жил один великан, который затосковал от безделья и, взяв с собой удочку, отправился к большому океану, что за Восточным морем, ловить рыбу. Только он ступил ногами в оду, как оказался местности, где были расположены пять священных гор. Сделал несколько шагов — и обошёл се пять гор. Забросил удочку раз, другой, третий и вытащил шесть голодных, давным-давно ничего не евших черепах. Недолго думая, завалил он их себе на спину и побежал домой. Он содрал с них панцири, стал калить их на огне и гадать по трещинам. К несчастью, две горы — Дайюй и Юаньцзяо — потеряли опору и волны унесли их к Северному пределу, где они потонули великом океане. Как бы мы ни старались, мы не сможем узнать, сколько бессмертных, металось зад и перёд по небу со своим скарбом и сколько потов сошло с них.
  • Небесный владыка, узнав об этом, разразился могучим громом, призвал свои великие волшебные силы и сделал так, что страна Лунбо стала совсем маленькой, а жители низкорослыми, чтобы бредь не ходили они другие земли и не творили бы зла. Из пяти священных гор Гуйсюе потонули только две, а черепахи, державшие на головах другие три горы стали более добросовестно выполнять свой долг. Они держали свою ношу ровно, и с этих пор не было слышно о каких-либо несчастьях.
  • Հայերեն թարգմանված
  • Հինգ սուրբ լեռների առասպելը
  • Հանկարծ մի օր ծածկեց սարերն ու անտառները պատվել է հսկայական ուժեզ կրակով, ոդեր, գետնից դուրս ցատկող, հեղեղել է հողը, և երկիրը վերածվեց հարթ օվկիանոսի, որի ալիքները հասնում էին երկնքին։ Մարդիկ չկարողացան փրկվել
  • Миф о пяти священных горах
  • Вдруг однажды горы и леса охватил огромный жестокий пожар, оды, хлынувшие из-под земли, затопили сушу, и земля превратилась сплошной океан, волны которого достигали неба. Люди не могли спастись от настигавшей их оды, а им ещё угрожала гибель от различных хищных животных и птиц. Это был настоящий ад.
  • Нюй-ва, идя, как страдают её дети, очень опечалилась. Не зная, как наказать злого зачинщика, которому не суждено было умереть, она принялась за тяжёлый труд, чтобы починить небо. Работа ей предстояла большая и трудная. Но это нужно было для счастья людей, и Нюй-ва, горячо
  • Գնահատե՛ք ձեր աշխատանքը՝ հիմնավորելով։ 
    7

Անգլերեն թարգմանույթուն դասարանային 15.05.2023

Հայերեն

Հագուստի պատիվը առակ

Մի թագավոր իր զորքով ճանապարհ էր գնում։ Նա երկու սուրբ հայրերի տեսավ՝ ամբողջովին մաշված ու քրքրված հագուստով։ Թագավորն իջավ նժույգից, ակնածանքով խոնարհվեց նրանց առաջ և համբուրեց նրանց ձեռքերը: Զորավարներն սկսեցին տրտնջալ ու դժգոհել, թե թագավորն իր մեծամեծներին պատիվ չի տալիս, չնչին և անարգ մարդկանց մեծարում է:

Թագավորի ականջին հասան այս բամբասանքները: Նա հրամայեց չորս արկղ պատրաստել: Երկու արկղերն անշուք էին ու կեղտոտ: Սրանց մեջ թագավորը ոսկի և մարգարիտ լցրեց: Մյուս երկուսը պերճ զարդարված էին և նախշված: Դրանց մեջ նա աղբ ու ավազ լցրեց:

– Գնահատեք և ընտրեք այս արկղերից որը ցանկանում եք,- ասաց թագավորն իշխաններին:

Նրանք առանց երկմտելու մատնացույց արին շքեղ արկղերը: Վրա ընկան, բացեցին, իսկ դրանք լցված էին աղբով:

– Այդպես կսխալվեք, եթե զարդարուն հագուստին պատիվ տաք և չտեսնեք հոգու աղտեղությունը: Այն մարդիկ, որոնց դուք արհամարհեցիք, արտաքուստ աղտեղի էին, իսկ ներքուստ ճոխացած էին բազում շնորհներով,- ասաց թագավորը:

English

The honor of the clothes

One king with his army going somewhere. He saw two holy fathers in completely worn and ragged clothes. King dismounted, bowed before them in reverence and kissed their hands. The soldiers began grumble and complain, or the king to his nobles doesn’t honor, honors the mean and dishonorable.

These rumors reached the king’s ears. He ordered to make four boxes. The two boxes they were filthy and dirty. Among these the king poured gold and pearls. Another twos were elaborately decorated and patterned. He filled them with trash and sand.

-Rate it and chose which of these boxes do you want, -said the king to the princes.

They without hesitation pointed out gorgeous the boxes. They fell on it, opened it, and they were filled with garbage.

– You would be so wrong if you give honor to fancy clothes and see not the filthiness of the soul. The people, who you despised, They were dirty on the outside, and inwardly they were luxuriant with many graces, – Sayed king.

– Այդպես կսխալվեք, եթե զարդարուն հագուստին պատիվ տաք և չտեսնեք հոգու աղտեղությունը: Այն մարդիկ, որոնց դուք արհամարհեցիք, արտաքուստ աղտեղի էին, իսկ ներքուստ ճոխացած էին բազում շնորհներով,- ասաց թագավորը:

Հայոց լեզու տնային 11.05.2023

Տնային/ լրացուցիչ աշխատանք

Գործնական քերականություն

1.  Յուրաքանչյուր շարքից քամի բառին երկուական հոմանիշ առանձնացնել:

ա) Մեգ, հողմ, թխկի, թավալգլոր, զեփյուռ, կապույտ
բ) Հովիկ, որթատունկ, ոսկեզօծ, պղտոր, շոգ, մրրիկ
գ) Գողտրիկ, բարկ, խորշակ, փոթորիկ, տարերք, խորհուրդ:

2. Առանձնացրու և կողք կողք գրիր հոմանիշ բառերի 6 զույգ երկու բառ ավելորդ է:
ա) Ալեզարդ, գագաթ, վիթխարի, ազդ, կռնատ, աներկյուղ, ճերմակահեր, գեր, հայտարարություն, թևատ, մեծ, բազուկ, քաջ, կատար:

Ալեզարդ-ճերմակահեր

գագաթ-կատար

վիթխարի-հսկա

ազդ-հայտարարություն

կռնատ-թևատ

անվախ-քաջ

բ) Արեգակ, կապույտ, հսկա, թագուհի, բացատ, տարաժամ, արփի, բացատ, ժամանց, դշխուհի, լուրթ, ուշ, վերջալույս, ահագին:

արեգակ-արփի

կապույտ-լուրթ

հսկա-ահագին

թագուհի-դշխուհի

տարաժամ-ուշ

արեգակ-արփի

կապույտ-լուրթ

հսկա-ահագին

թագուհի-դշխուհի

տարաժամ-ուշ

3. Տրված շարքից առանձնացրու պերճ բառի հականիշները.
շքեղ, անշուք, շլացուցիչ, հասարակ, ճոխ, հիասքանչ, պարզ, զգլխիչ, փառավոր, անզարդ, պերճաշուք։

4. Ո՞ր դարձվածքի իմաստն է սխալ բացատրված.
բերանը ջուր առնել – լռել
կյանքի ընկերազնիվ, լավ ընկեր
դանակը ոսկորին հասնել-    համբերությունը հատնել
հոգու հետ խաղալ – ձեռ առնել

5.Ընդգծիր բարդածանցավոր բառերը.

ձեռնտու, վարկառու, աչառու, զրպարտիչ, գործարանատեր, վիրակապարան,աչքաբաց, ավտոկայան, անհուսություն, տարրալուծում, լեզվաբանություն, հայազգիթռչնաբուծարան, հեռուստացույց։

Հայոց լեզու դասարանային 10.05.2023

1. 

Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր տրված նախադասություններով:

Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են, ի՞նչմիտի պատճառով: Գիտնականների մի խումբ կարծիք է հայտնել, ինչպիսի՞: Ուղղակի աղետից հետո փոշու այնքան հոծ շերտ է պատել Երկիրը, ինչքա՞ն :  Դրանից և՛ջերմությունն է զգալիորեն նվազել, և´ խավար է եղել, ինչքա՞ն: Այդ ժամանակաշրջանի շատ կենդանիներ, ո՞ր, չեն կարողացել հարմարվել պայմաններին և ոչնչացել են:

Մեր Երկրին ինչ-որ Աստղակերպ կամ փոքր մոլորակ է ընդհարվել: Կենդանիները հարվածից կամ ցնցումից չեն ոչնչացել: Արեգակի ճառագայթները չեն կարողացել հասնել նրան: Կենդանիները չեն կարողացել սնունդ և ապաստան գտնել: Դրանց թվում են նաև դինոզավրերը:

2. Տրված պարզ նախադասությունները բարդեցրո՛ւ` ավելացնելով փակագծերում տրված հարցերին պատասխանող երկրորդական նախադասություններ:

 Այս սայլը տեղից միայն մի ուժ կարող է շարժել: (ե՞րբ)
Քչերը գիտեն: (ի՞նչ)
Փորձարարները զղջում էին: (ինչո՞ւ)
Նա բոլորովին չէր վախենում: (ինչի՞ց)
Բոլորի հայացքներն ուղղվեցին նավի կողմը: (ո՞ր)

3. Նախադասությունները տրված շաղկապական բառերից յուրաքանչյուրով միացրո՛ւ, դարձրո՛ւ բարդ նախադասություն: Երկրորդական նախադասություններն ընդգծի՛ր:

ա) Երբ, բ) թե չէ, գ) որ:

Գետը զայրանում է: Կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:

4. Ըստ տրված կաղապարների բարդ նախադասություններ կազմի՛ր: Ինչպիսի՞ նախադասություններ ստացվեցին:

Այնքան……………, ինչքան (որքան)……….:

Այնպես…………., ինչպես…………:

Այնտեղ…………., որտեղ (ուր)…………:

Երբ……………., հենց այդ ժամանակ …………:

Հենց որ…………, ……………….:

……………….., այնպես որ…………..:

……………….., մինչդեռ………….:

Քանի դեռ…………,…………:                                           :

…………………., թե………………:

Նախադասությունները տրված շաղկապական բառերից յուրաքանչյուրով միացրո՛ւ, դարձրո՛ւ բարդ նախադասություն: Երկրորդական նախադասություններն ընդգծի՛ր:

ա) Երբ, բ) թե չէ, գ) որ:

Գետը զայրանում է: Կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի:

Հայոց լեզու տնային նախագիծ 07-21.05.2023

Լրացուցիչ/ տնային աշխատանք

Աշխատել նախագծերով ։ 

Ուղղություններ 

  • Ստեղծագործական աշխատանքներ,– ընտրել վերնագրերից մեկը, շարադրել մտքերը։ Կարող եք առաջարկել սեփական վերնագիրը։ 
  • Կարդում ենք Աղայան – համացանցից ընտրել Աղայանի ստեղծագործություններից մեկը, տեսագրել կամ ձայնագրել,
  • Կարդում ենք Սահյան– համացանցից ընտրել Սահյանի ստեղծագործություններից մեկը, տեսագրել կամ ձայնագրել
  • Կարդում եմ- ընտրությամբ որևէ փոսքր ստեղծագործության ընթերցում, վերլուծություն։ 
  • Թարգմանություն – ընտրել նյութերից մեկը , թարգմանել  ռուսերեն նյութեր, 


Ստեղծագործական աշխատանք

Այս աշխարհը հիասքանչ է

Այս աշխարհը ահագին զարմացնում է իր շքեղություներով, գեղեցկությամբ: Աշխարհը հիասքանչ է տեսավարներով, վառ գույներով և բնություներով։ Ամեն տեղ տարբեր հիասքանչություներով։ Ջրվեժներ, գետեր, ծովեր և կղզիներով։ Ես կուզենաի կղզիում հայտնվել և մենակով հանգստանալ այս բույսավոր բնությանը։

Ռուսերեն թարգմանություն

Миф о пяти священных горах

Вдруг однажды горы и леса охватил огромный жестокий пожар, оды, хлынувшие из-под земли, затопили сушу, и земля превратилась сплошной океан, волны которого достигали неба. Люди не могли спастись от настигавшей их оды, а им ещё угрожала гибель от различных хищных животных и птиц. Это был настоящий ад.

Нюй-ва, идя, как страдают её дети, очень опечалилась. Не зная, как наказать злого зачинщика, которому не суждено было умереть, она принялась за тяжёлый труд, чтобы починить небо. Работа ей предстояла большая и трудная. Но это нужно было для счастья людей, и Нюй-ва, горячо любившая своих детей, нисколько не испугалась трудностей, и смело одна взялась за дело.

Прежде сего она собрала множество камней пяти различных цветов, расплавила их на огне жидкую массу и ею заделала отверстия небе. Посмотришь внимательно — роде бы есть некоторая разница в расцветке неба, однако издали оно кажется таким же, как и раньше.

Хотя Нюй-ва и хорошо починила небосвод, но не смогла сделать его таким, как прежде. Рассказывают, что северо-западная часть небосвода немного перекосилась, поэтому солнце, луна и звёзды стали своём движении клониться сторону этой части неба и заходить на западе. На юго-востоке земли образовалась глубокая падина, поэтому оды всех рек устремились её сторону, и там сосредоточены моря и океаны.

Жил в море огромный краб тысячу ли. Воды всех рек, морей, океанов и даже небесной реки текут неё и поддерживают постоянный уровень оды, не повышая и не понижая его.

В Гуйсюй, было пять священных гор: Дайюй, Юаньцзяо, Фанху, Инчжоу, Пэнлай. Высота и окружность каждой из этих гор равнялась тридцати тысячам ли, расстояние между ними составляло семьдесят тысяч ли, на вершинах гор были ровные пространства девять тысяч ли, на них высились золотые дворцы с лестницами из белого нефрита. В этих дворцах жили бессмертные.

И птицы и звери там были белого цвета, повсюду росли нефритовые и жемчужные деревья. После цветения на деревьях появлялись нефритовые и жемчужные плоды, которые были хороши на кус и тем, кто их ел, приносили бессмертие. Бессмертные, по-видимому, одевались белые одежды, на спине у них росли маленькие крылья. Маленьких бессмертных часто можно было видеть свободно летящими голубой лазури неба над морем подобно птицам. Они летали от горы к горе, разыскивая своих родственников и друзей. Их жизнь была веселой и счастливой.

И лишь одно обстоятельство омрачало её. Дело том, что эти пять священных гор плавали море, не имея под собой твердой опоры. В спокойную погоду это не имело большого значения, а когда поднимались волны, то горы перемещались неопределённых направлениях, и для бессмертных, перелетавших с горы на гору, это создавало много неудобств: они думали быстро долететь куда-то, а путь их неожиданно удлинялся; направляясь какое-либо место, они друг обнаруживали, что оно исчезло, и его приходилось искать. Это задавало работу голове и отнимало много сил. Все жители страдали и конце концов, посовещавшись, отправили нескольких посланцев с жалобой к Тянь-ди — небесному правителю. Тянь-ди приказал духу Северного моря Юй-цяну немедленно придумать, как помочь им. Когда же Юй-цян являлся образе бога моря, он был сравнительно добрым и подобно «сухопутным рыбам» имел тело рыбы, руки, ноги и оседал на двух драконах. Почему же у него было тело рыбы? Дело том, что первоначально он был рыбой большом Северном море и звали её Гунь, что значит «рыба кит». Кит был огромен, нельзя даже сказать, о сколько тысяч ли. Он мог друг закачаться я превратиться птицу пэн, огромного злого феникса. Он был так велик, что одна спина его простиралась неизвестно на сколько тысяч ли. Разгневавшись, он улетал, и два его чёрных крыла затмевали небо наподобие туч, простиравшихся до горизонта. Каждый год зимой, когда течения морях меняют своё направление, он из Северного моря отправлялся Южное, из рыбы превращался птицу, из бога моря — бога ветра. И когда поднимался ревущий и стонущий, леденящий и пронизывающий до костей северный ветер, это значило, что дунул превратившийся огромную птицу Юй-цян, бог моря. Когда он превращался птицу и вылетал из Северного моря, то одним взмахом крыльев вздымал огромные, доходившие до неба морские волны высотою три тысячи ли. Подгоняя их ураганным ветром, он вбирался прямо на облако девяносто тысяч ли. Полгода летело это облако на юг, и, лишь достигнув Южного моря, Юй-цян опускался, чтобы немного передохнуть. Вот этому-то духу моря и духу ветра небесный владыка и приказал найти подходящее место для бессмертных с пяти священных гор.

Лунбо, страна великанов, находилась за десятки тысяч ли к северу от гор Куньлунь. Люди этой страны, по-видимому, происходили от драконов, поэтому-то их и называли «лунбо» — родственники драконов. Говорят, что среди них жил один великан, который затосковал от безделья и, взяв с собой удочку, отправился к большому океану, что за Восточным морем, ловить рыбу. Только он ступил ногами в оду, как оказался местности, где были расположены пять священных гор. Сделал несколько шагов — и обошёл се пять гор. Забросил удочку раз, другой, третий и вытащил шесть голодных, давным-давно ничего не евших черепах. Недолго думая, завалил он их себе на спину и побежал домой. Он содрал с них панцири, стал калить их на огне и гадать по трещинам. К несчастью, две горы — Дайюй и Юаньцзяо — потеряли опору и волны унесли их к Северному пределу, где они потонули великом океане. Как бы мы ни старались, мы не сможем узнать, сколько бессмертных, металось зад и перёд по небу со своим скарбом и сколько потов сошло с них.

Небесный владыка, узнав об этом, разразился могучим громом, призвал свои великие волшебные силы и сделал так, что страна Лунбо стала совсем маленькой, а жители низкорослыми, чтобы бредь не ходили они другие земли и не творили бы зла. Из пяти священных гор Гуйсюе потонули только две, а черепахи, державшие на головах другие три горы стали более добросовестно выполнять свой долг. Они держали свою ношу ровно, и с этих пор не было слышно о каких-либо несчастьях.

Հայերեն թարգմանված

Հինգ սուրբ լեռների առասպելը

Հանկարծ մի օր ծածկեց սարերն ու անտառները պատվել է հսկայական ուժեզ կրակով, ոդեր, գետնից դուրս ցատկող, հեղեղել է հողը, և երկիրը վերածվեց հարթ օվկիանոսի, որի ալիքները հասնում էին երկնքին։ Մարդիկ չկարողացան փրկվել

Миф о пяти священных горах

Вдруг однажды горы и леса охватил огромный жестокий пожар, оды, хлынувшие из-под земли, затопили сушу, и земля превратилась сплошной океан, волны которого достигали неба. Люди не могли спастись от настигавшей их оды, а им ещё угрожала гибель от различных хищных животных и птиц. Это был настоящий ад.

Нюй-ва, идя, как страдают её дети, очень опечалилась. Не зная, как наказать злого зачинщика, которому не суждено было умереть, она принялась за тяжёлый труд, чтобы починить небо. Работа ей предстояла большая и трудная. Но это нужно было для счастья людей, и Нюй-ва, горячо

Հայոց լեզու դասարանային 07․04․2023

Բայական անդամի լրացումներ

Նախադասության այն անդամը, որը արտահայտված է բայով /դիմավոր, անդեմ/, կոչվում է բայական անդամ։

Բայական անդամի լրացումներ՝ խնդիրներ, պարագաներ։

Խնդիրները բաժանվում են երկու խմբի՝ ուղիղ և անուղղակի, ցույց են տալիս գործողության հետ կապ ունեցող առարակներ։

Ուղիղ խնդիրն արտահայտվում է միայն հոլովական ձևով, իսկ անուղղակի խնդիրները թե՛ հոլովով, թե՛ հոլովակապային կապակցությամբ։

Ուղիղ խնդիր

Ցույց է տալիս այն առարկան, որն իր վրա ուղղակիորեն կրում է ենթակայի կատարած գործողությունը։

Նշել նախադասությունների ենթական և ուղիղ խնդիրը։

Պապը-(ենթակա) սիրում է թոռներին-(ուղիղ խնդիր)։

Արմեն-(ենթակա) բարձրաձայն կարդաց նամակը-(ուղիղ խնդիր)։

Ուղիղ խնդիրը դրվում է հայցական հոլովով և պատասխանում է ում, ինչ հարցերին։

Ո՞ւմ հարցին պատասխանելիս ուղիղ խնդիրը ձևով նման է տրական հոլովին, ի՞նչ հարցին պատասխանելիս նման է ուղղական հոլովին։

Գտի՛ր ուղիղ խնդիրները, ըստ հարցադրման նշի՛ր, թե ձևով ո՞ր հոլովներին է նման։

Հրանոթի-(պատասխանում է ինչ հարցին-ենթակա) արկը սարսափահար է անում մարդկանց-(ուղիղ խնդիր)։

Արևը վերևից կրակ է թափում։

Երկրաշարժը քանդել է նրա կացարանը։

Անհրաժեշտ դեղը բուժեց ծանր հիվանդին։

Ամպերը  ծածկեցին երկինքը։

Նա համառորեն տանջում էր բոլորին։

Արքայազնը պաշտում էր ճոխությունը։

Նահապետը ներս հրավիրեց հարևաններին։

Նկարիչը միշտ ընտրում էր նարնջագույնը։

Հայոց լեզու դասարանային 05.04.2023

1. Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:

Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների: Դրանք տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր: Նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:
Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ: Քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց: Մեկը հետևում է իրեն:
 Անունը Ծիրանի տափ է: Ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ: 
ժամանակին հսկաներ են ապրել: Իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:
Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ: Կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:
Ես ուրախ կլինեմ: Ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր: Դու կարդարացնես մեր հույսերը: 

Մարդու արյունատար մազանոթների ընդհանուր երկարությունը հարյուր հագար կիլոմետրի է հասնում: Դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:

2. Նայի՛ր օրինակին և ընդգծված որոշիչ բառակապակցությունը փոխարինի՛ր որպես կամ  իբրև կապերով կազմվող բացահայտիչներով: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:

Օրինակ`

Կոշիկի դատարկ տուփի  նման տունը ինչ-որ մեկի կողմից մոռացվել էր այդ հեռավոր բլրի վրա: 1. Որպես կոշիկի դատարկ տուփ՝  տունն ինչ-որ մեկի կողմից մոռացվել էր այդ հեռավոր բլրի վրա:
 2. Տունը` որպես կոշիկի դատարկ տուփ, ինչ-որ մեկի կողմից մոռացվել էր այդ հեռավոր բլրի վրա:
Նավի հսկա թրի նմանվող սուր քթամասը ճեղքում էր ջուրը:
Ապահով թաքստոցի նմանվող այդ տակառը կատվին շատ էր փրկել:
Մութ վարագույրի նմանվող անտառը թաքցնում էր այդ հսկա կենդանիների բախումը, բայց ձայները լսվում էին:
Սպիտակ բրդի եթերային ծվենների նման  ամպերը սահում էին մեր գլխի վրայով:
Տարօրինակ արձանների նմանվող ժայռերը կանգնել էին
քամուն հանդիման:
Այդ վայրերի միակ տիրակալի նման  քամին շեփորում ու գոռգոռում էր ժայռերի ծերպերում:

3. Նախադասությունն ընդարձակիր` կետերի փոխարեն  որպես ի՞նչ, իբրև ի՞նչ, որպես ո՞վ, իբրև ո՞վ հարցերին պատասխանող բացահայտիչներ գրելով:

Էլիասը` որպես ուղեկցելով, ինձ բացատրում էր ճանապարհը:
Անտառը` իբրև մութ, մռայլ  տեսք ուներ:
Թռչունի առաջին ճիչը` որպես մարդկանց ձայն, չափազանց զարմացրեց մեզ:
Իսկ այդ արձակ տարածության մեջ արձանն էր` որպես հիշատակ:
Պահակը` որպես լավ մարդ, որոշեց ինձ մենակ չթողնել:
Ներողամիտ հայացքով նրանց խուճապին ու իրարանցմանը հետևում էր նավաստին` որպես անցորդ:
Հարցերին պատասխանող պարոնը` որպես հայտնի մարդ ,անցավ հավաքվածների միջով ու մոտեցավ մեքենային:

1. Կետադրի՛ր:

Հույներր ծովերի աստված Պոսեյդոնին եզ էին գոհաբերում որպես ջրային տարերքի հզորության խորհրդանիշ:
Քարակերտ ու կղմինդրածածկ փոքրիկ տունը որպես շքեղ ապարանք առանձնանում էր գյուղի խարխուլ տների մեջ:
 Նկարահանող խցիկի մոտ անփույթ կանգնած էր Ջեկը իբրև իր արժեքն իմացող անփոխարինելի օպերատոր:
Տուփից ուղիղ դեպի կինը դուրս թռավ թունավոր կանաչ օձը իբրև դիպուկ նետված փետրագնդակ:
Իբրև սուրացող շնաձկանը կպած խխունջներ կառչել էինք վազող կենդանուց:
Լեռների ու բլուրների մեծ մասը որպես հրաբխային ժայթքման զավակներ վեր են նետված ստորերկրյա հզոր ուժերի կողմից:

Գրականություն տնային 03.05.2023

Տնային աշխատանք

Կարդա՛ Բակունցի ,,Մթնաձոր,, պատմվածքը և պատասխանի՛ր հարցերին։ 

Անծանոթ բառերը դուրս գրի՛ր, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր: 
խոփ- Գութանի կամ արորի մետաղյա այն մասը, որ խրվում Է հողի մեջ և պատռում նրա շերտը:
կոխ- Հայկական ազգային ընմբշամարտ, գոտեմարտ:
Նկարագրի՛ր Մթնաձորի բնությունը, կենդանական աշխարհը:
Մթնաձորը մի մոռացված հեքիաթային կերպար էր, որը անկյունում էր: Թվում է, թե այդ մոռացվա է այն օրերից, երբ դեռ մարդկությունը չկար: Մթնաձորի կենդանիները երբեք մարդու երես չէին տեսել: Այնտեղ այժմ էլ թավուտի անտառներ կայն, ուր ոչ ոք դեռ ոտք չի դրել։ Մթնաձորը հարուստ էր թավուտ և մոռացված անտառներով, ամենուր տիրում էր լռություն: Միայն լսվում էին կենդանիների ոռնոցները , խրխիջները և մռնչոցները: Մթնաձորի սարերը շատ բարձր էին և գրեթե չէին թողնում արևին լուսավորել Մթնաձորի անտառները: Մթնաձորում տիրում էր մի ուրույն կենդանական աշխարհ: Կարծես ոչինչ չէր փոխվել այն ժամանակներից, երբ դեռ դինոզավրներն էին ազատ թափառում երկրով մեկ:
Մթնաձորում երբ մութն վրա էր հասնում, արջերը որսի էին դուրս գալիս, վարազներն իջնում էին ջուր խմելու, իր որջի առաջ զիլ ոռնում էր գայլը, ոռնոցը հազարբերան արձագանքով զրնգում էր Մթնաձորում։ Մի հեքիաթային աշխարհ էր Մթնաձորը,որտեղ քչերն են եղել:
Բնութագրի՛ր Պանինին, ի՞նչ էին պատմում նրա մասին, ինչպիսի՞ն էր նա իրականում: 
Ասում էին, որ վայրի վարազի պես էր անտառապահ Պանինը։ Մի հրեշ էր սարսափելի:
Նա որսորդ էր, ուներ վեց կատաղի շուն:Երբ մութը վրա էր հասնում  շների հետ որսի էր գնում Մթնաձորի ամենախորքերը։ Ձմռան  գիշերներին, երբ վախից ոչ ոք չէր մոտենում Մթնաձորին, Պանինի շներն անտառի բացատում արջի հետ կռվում էին, կամ հալածում էին  եղնիկին: Նա սպանած ոչ մի կենդանու ձեռք չէր տալիս և շներին կշտացնելուց հետո վերադառնում էր տուն։ Ոչ ոք չգիտեր ոչ Պանինի ազգությունը, ոչ հավատն ու ծագումը։ Սակայն մարդ էր սպանել և նստել էր բանտ: Բանտից դուրս եկել և անտառ գնացել։ Մի գիշեր Հյուսիսի անտառներից մեկում նա իր կնոջն էր սպանել: Իր վեց շներին հրամայել էր գզգզել կնոջը։ Ահա ինչ էին պատմում Պանինի մասին:
Ավու հետ պատահածի համար ո՞ւմ կամ ի՞նչն ես մեղավոր համարում:
Ես Ավույի դեպքի համար մեղադրում եմ հենց Ավույին, քանի որ նա նախ խաղտում էր կանոները և փայտահատությամբ էր զբաղվում: Այնուհետև ագահությունից ելնելով, որոշում է դիմել մեծ ռիսկի, չվճարելով տուգանքը: Այլ ընտրում է գնալ որսի, չնայած դրան, որ գիտեր իր փամփուշտների քանակը: Իմ կարծիքով մարդու հետ պատահածի համար մեղավոր է հենց ինքը, քանի որ ամեն մեկս մեր գլխի համար ենք պատասխանատու և տուժում ենք մեր սեփական արված քայլերից: